Ο Εγκέφαλος που Αλλάζει: Η Δύναμη της Νευροπλαστικότητας
Ο εγκέφαλός μας μοιάζει με έναν τεράστιο χάρτη γεμάτο διαδρομές. Κάποιες είναι πλατιές λεωφόροι, διαμορφωμένες από συνήθειες και επαναλαμβανόμενες σκέψεις. Άλλες είναι στενά, δύσβατα μονοπάτια που δύσκολα τα πλησιάζεις. Η νευροπλαστικότητα μάς διδάσκει ότι, ανεξαρτήτως ηλικίας, μπορούμε να χαράξουμε νέους δρόμους και να δημιουργήσουμε καινούριες διαδρομές σκέψης, συμπεριφοράς και συναισθηματικής διαχείρισης.
Παραδείγματα εφαρμογής της ιδέας της νευροπλαστικότητας στην πράξη
Διαχείριση Συγκέντρωσης σε ένα Παιδί με ΔΕΠΥ:
Όταν η συγκέντρωση μοιάζει ακατόρθωτη, αντί να επιμένουμε για μακρές περιόδους μελέτης, ξεκινάμε από μικρά βήματα: 5 λεπτά εστίασης και μετά ένα σύντομο διάλειμμα. Με την επανάληψη, ο εγκέφαλος εκπαιδεύεται να αντέχει μεγαλύτερα διαστήματα συγκέντρωσης. Έτσι, σταδιακά χτίζεται μια νέα συνήθεια.
Σημείωση: Σε ορισμένες περιπτώσεις, η υποστήριξη μπορεί να περιλαμβάνει και φαρμακευτική ενίσχυση, πάντα με αξιολόγηση και συνταγογράφηση από ειδικό ψυχικής υγείας- παιδοψυχίατρο. Αυτό, όταν κριθεί απαραίτητο, βοηθά το παιδί να έχει καλύτερη διαθεσιμότητα προσοχής και να αξιοποιεί πιο αποτελεσματικά τις στρατηγικές που εφαρμόζονται στην καθημερινότητα.
Διαχείριση Άγχους σε Προκλήσεις:
Όταν μια αγχωτική κατάσταση πλησιάζει, όπως η ανάγκη για μια δύσκολη συζήτηση ή μια δημόσια παρουσίαση, η στρατηγική είναι να ξεκινάμε από το εφικτό. Μικρά βήματα δράσης, όπως να μιλήσουμε για λίγο ή να προετοιμάσουμε απλώς λίγες βασικές φράσεις, χτίζουν σιγά σιγά την αυτοπεποίθηση. Κάθε επιτυχημένη μικρή εμπειρία γίνεται μια νέα «νευρική σύνδεση» που ενισχύει την αίσθηση ικανότητας.
Διαχείριση Έντονων Συναισθημάτων σε Δύσκολες Στιγμές:
Όταν ένα παιδί εκδηλώνει έντονο θυμό, η συνήθης αυτόματη αντίδρασή μας μπορεί να είναι η ένταση ή η επίκριση. Αλλάζοντας, όμως, συνειδητά την προσέγγιση — με μια παύση, μια βαθιά ανάσα και μια πιο ήρεμη φράση — δημιουργούμε νέο τρόπο ανταπόκρισης. Με επανάληψη, αυτός ο νέος τρόπος αντίδρασης γίνεται, το νέο default, η νέα «προεπιλογή» του εγκεφάλου.
Πώς μπορεί να βοηθήσει το coaching
Η θεωρία από μόνη της δεν αρκεί. Χρειάζεται πρακτική εφαρμογή και συνέπεια για να γίνουν οι μικρές αλλαγές… μόνιμες.
Το coaching λειτουργεί ως πολύτιμη υποστήριξη σε αυτή τη διαδικασία, καθώς:
- Βοηθά να εντοπίσεις τι σε δυσκολεύει, καθώς και ποια βήματα είναι ρεαλιστικά και εφαρμόσιμα.
- Προσφέρει το κατάλληλο πλαίσιο, ώστε να παραμείνεις προσηλωμένος στους στόχους σου, ακόμα και όταν η αλλαγή φαντάζει δύσκολη.
- Ενισχύει την επίγνωση και σου δίνει τα εργαλεία να εφαρμόζεις νέες στρατηγικές στη σκέψη, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές, παρέχοντας ασφαλή χώρο ανατροφοδότησης.
Είτε πρόκειται για ενίσχυση της συγκέντρωσης, καλύτερη διαχείριση συναισθηματικών εντάσεων ή ανάπτυξη νέων τρόπων επικοινωνίας, το coaching μπορεί να γίνει ο κρίκος που φέρνει τη θεωρία στην πράξη και ενεργοποιεί τις δυνατότητες του εγκεφάλου για αλλαγή.
Ο εγκέφαλος αλλάζει όταν του δίνουμε την ευκαιρία
Όχι μέσα από μεγάλες υποσχέσεις ή -απαραίτητα- απότομες αλλαγές, αλλά μέσα από μικρές, σταθερές επαναλήψεις.
Κάθε φορά που επιλέγουμε μια νέα, υγιέστερη συμπεριφορά ή σκέψη, ενισχύουμε νέες νευρικές συνάψεις. Και όσο περισσότερο περπατάμε αυτά τα «νέα μονοπάτια», τόσο πιο εύκολα τα βρίσκουμε μπροστά μας όταν τα χρειαζόμαστε.
Δεν είναι ποτέ αργά. Και το σημαντικότερο; Αρκεί ακόμα και ένα βήμα τη φορά, ακόμα κι αν δεν είναι τέλειο.